นพนภัส

ในปัจจุบันการใช้ตั๋วเงินมาเป็นการชำระหนี้ตามสัญญาแทนเงินเริ่มมีมากเป็นทวิคูณ เพราะเป็นการสะดวกต่อการหนี้ซึ่งไม่ต้องเบิกเงินสดจากธนาคารหรือเอาเงินสดมาจากบ้านเป็นจำนวนมากๆ มาชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้ หรือเป็นเหตุผลที่ว่า ไม่ต้องนับเงินว่าครบถ้วนตามที่ได้ตกลงตามสัญญาที่ต้องผูกพันชำระหนี้ระหว่างกันหรือไม่
สิ่งที่มีคุณย่อมมีโทษเสมอ ทนายความเชียงใหม่จึงจะขอพูดเรื่องพระราชบัญญัติว่าด้วยความรับผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ.๒๕๓๔ ว่าเป็นอย่างไร ซึ่งตามกฎหมายดังกล่าวนั้น มีโทษทางอาญาคือโทษจำคุก ไม่เกิน ๑ ปี โดยกำหนดไว้ในมาตรา ๔ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยความรับผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ.๒๕๓๔ บัญญัติว่า  "ผู้ใดออกเช็คเพื่อชำระหนี้ที่มีอยู่จริงและบังคับได้ตามกฎหมายโดยมีลักษณะหรือมีการกระทำอย่างใดอย่างหนึ่งดังต่อไปนี้
(๑) เจตนาที่จะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็คนั้น
(๒) ในขณะที่ออกเช็คนั้นไม่มีเงินอยู่ในบัญชีอันจะพึงให้ใช้เงินได้
(๓) ให้ใช้เงินมีจำนวนสูงกว่าจำนวนเงินที่มีอยู่ในบัญชีอันจะพึงให้ใช้เงินได้ในขณะที่ออกเช็คนั้น
(๔) ถอนเงินทั้งหมดหรือแต่บางส่วนออกจากบัญชีอันจะพึงให้ใช้เงินตามเช็คจนจำนวนเงินเหลือไม่เพียงพอที่จะใช้เงินตามเช็คนั้นได้
(๕) ห้ามธนาคารมิให้ใช้เงินตามเช็คนั้นโดยเจตนาทุจริต
เมื่อได้มีการยื่นเช็คเพื่อให้ใช้เงินโดยชอบด้วยกฎหมาย ถ้าธนาคารปฏิเสธไม่ใช้เงินตามเช็คนั้น ผู้ออกเช็คมีความผิดต้องระวางโทษปรับไม่เกินหกหมื่นบาท หรือจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือทั้งปรับทั้งจำ"
การออกเช็ดให้แก่เจ้าหนี้ซึ่งจะมีความผิดตามกฎหมายดังกล่าวจะต้องมีพฤติการณ์หรือเจตนาคือ เจตนาที่จะไม่ให้มีการใช้เงินตามเช็ค หรือในขณะที่ออกเช็คนั้นไม่มีเงินอยู่ในบัญชี หรือออกเช็คให้ใช้เงินมีจำนวนสูงกว่าจำนวนเงินที่มีอยู่ในบัญชีหรือมีเงินเหลือไม่พอที่จะใช้เงินตามเช็ค หรือห้ามธนาคารมิให้ใช้เงินตามเช็คนั้นโดยเจตนาทุจริต โดยการกระทำทั้ง ๔ ประการนี้ ต้องเป็นความผิดที่มีโทษทางอาญาตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความรับผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ.๒๕๓๔ มาตรา ๔ ทั้งสิ้น
แต่บางกรณีก็มีข้อน่าคิดว่า การกระทำที่ได้ออกเช็คนั้น หากว่าเช็คที่ได้ออกให้ได้เด้งหรือธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คแล้ว ต่อมาคู่สัญญาตกลงให้สัญญาระงับหรือสัญญาระงับโดยข้อสัญญาแล้ว เช็คได้เด้งไปแล้ว ความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความรับผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ.๒๕๓๔ จะระงับไปด้วยหรือไม่